Душанбе. 1-уми декабр - Р ӯ зи 28 ноябр баъд аз зӯҳр пас аз ан ҷ оми сафари пурмаҳсули д ӯ стонааш ба Ҷ умҳурии Исломии Эрон, Сарвари давлати То ҷ икистон Эмомал ӣ Раҳмон баҳри иштирок дар Саммити Созмони Милали Муттаҳид оид ба баррасии масъалаҳои вобаста ба б ӯ ҳрони молияв ӣ ва Конфронси байналмилал ӣ   оид ба маблағгузории рушд ба Давлати Қатар сафар кард.

Ҳадафи конфронси маблағгузории рушд мусоидат ба татбиқи тавофуқоти Монтеррей аст, ки дар қатъномаи 62/187 – и   Ма ҷ маи умумии Созмони Милали Муттаҳид дар ҷ ёфтаанд.

Бегоҳии р ӯ зи 28-уми ноябр дар пойтахти Давлати Қатар – шаҳри Давҳа   Саммити ғайрирасмии Созмони Милали Муттаҳид оид ба баррасии масъалаҳои вобаста ба б ӯ ҳрони ҷ аҳонии молияв ӣ баргузор гашт, ки дар муҳокимарониҳои он Президенти Ҷ умҳурии То ҷ икистон Эмомал ӣ Раҳмон низ иштироки фаъол намуд.

Бояд тазаккур дод, ки мулоқоти мазкури ғайрирасм ӣ қабл аз Конфронси байналмилал ӣ   оид ба маблағгузории рушд баргузор гашта, як навъ омодаг ӣ ба он буд.

Баҳри иштирок дар   Конфронси байналмилал ӣ   оид ба маблағгузории рушд, ки аз ҷ ониби Созмони Милали Муттаҳид, Хазинаи байналмилалии асъор, Бонки ҷ аҳон ӣ ва Созмони умуми ҷ аҳонии савдо ташкил карда шудааст, Дабири кулли Созмони Милали Муттаҳид Пан Ги Мун, намояндагони беш аз 100 давлат ва даҳҳо созмонҳои байналмилал ӣ ба Давлати Қатар ташриф овардаанд. Бештар аз 30 давлати ҷ аҳонро дар ин конфронс бевосита роҳбарони аввали онҳо намояндаг ӣ мекунанд.

Конфронси байналмилал ӣ   оид ба маблағгузории рушд субҳи р ӯ зи 29 ноябр ба кори худ шур ӯ ъ намуд.

Президенти То ҷ икистон яке аз аввалинҳо шуда дар он суханрон ӣ намуд ва нахуст ба созмондиҳандагони ин ҳамоиши муҳими байналмилал ӣ арзи сипосу миннатдор ӣ кард.

Ба андешаи Эмомал ӣ Раҳмон «бо ву ҷ уди таъсири манфии б ӯ ҳрони ҷ аҳонии молияв ӣ кишварҳои пешрафта бояд садоқати худро ба афзалиятҳои Консенсуси Монтеррей собит намуда, к ӯ шишҳои паст кардани тафовути байни кишварҳои мутараққ ӣ ва кишварҳои р ӯ ба инкишоф ва бартарафсозии рушди нобаробари онҳоро идома диҳанд».

Эмомал ӣ Раҳмон сохтмони нер ӯ гоҳи обии Роғун ва як қатор нер ӯ гоҳҳои дигари обию ҳароратии барқиро аз самтҳои асосии фаъолияти давлати То ҷ икистон баҳри таъмини рушди бонизоми иқтисодиёти кишвар маънидод карда, таъкид дошт, ки дар сурати дастгирии кишварҳою созмонҳои мадарасон аз татбиқи босамари ин нақшаҳо содироти зиёда аз 25 миллиард киловатт/соат қувваи барқ ба Покистон, Афғонистон, Эрон, Ҳиндустон ва дигар минтақаҳо дар ояндаи наздик имконпазир мегардад ва ин саҳми намоёни То ҷ икистон дар амал ӣ намудани Ҳадафҳои Рушди Ҳазорсола хоҳад буд.

Сарвари давлати То ҷ икистон ҳамчунин бартарафсозии монеаҳои ти ҷ орат ӣ ва рушди савдо, бунёди роҳҳои оҳану мошингарди минтақав ӣ , болобарии иқтидори транзитии Осиёи Марказ ӣ ва пайвастани онро ба бандарҳои Хали ҷ и Форс ва Уқёнуси Ҳинд низ   аз роҳҳои коҳиш додани таъсири манфии б ӯ ҳрони ҷ аҳонии молияв ӣ ба ин минтақа арзёб ӣ намуда, мусоидати кишварҳои пешрафта ва   ниҳодҳои мададрасони байналмилалиро ба ҳалли ин масоил матлуб маънидод кард.

Ба андешаи Эмомал ӣ Раҳмон, «кишварҳои р ӯ ба тараққ ӣ бояд дорои имконияти таъсиррасон ӣ   ба қабули қарорҳои созмонҳои байналмилал ӣ ро ҷ еъ ба масъалаҳои ҷ омеаи ҷ аҳон ӣ ва рушди иқтисод ӣ бошанд ва дар идоракунии онҳо низ саҳми сазовор гирифта тавонанд».  

Дар охири суханрон ӣ Эмомал ӣ Раҳмон бо итминон изҳор намуд: -«Имр ӯ з мо қодирем, ки ҷ аҳонро беҳтар созем ва ба бовариву эътимоди халқҳоямон сазовор гардем».

Яке аз ҳамоишҳои мизи мудаввари Конфронси байналмилал ӣ   оид ба маблағгузор ӣ таҳти раёсати   Президенти Ҷ умҳурии То ҷ икистон Эмомал ӣ Раҳмон ҷ араён гирифт, ки боз як гувоҳии возеҳ аз нуфузу эътибори байналмилалии ӯ ба ҳайси як сиёсатмадори сатҳи ҷ аҳон ӣ мебошад.

Ин ҳамоиш, ки дар он намояндагони воломақоми кишварҳо ва созмонҳои сершумори ҷ аҳон ширкат доштанд, таҳти унвони «Сафарбаркунии захираҳои молиявии дохил ӣ ба татбиқи ҳадафҳои рушд», ҷ араён гирифт.

Хотиррасон бояд кард, ки То ҷ икистон аз нахустин кишварҳои та ҷ рибавии ҷ аҳон ва ташаббускорони намоёни татбиқи Ҳадафҳои Рушди Ҳазорсола аст. Ин ҳадафҳо барои дастгирии рушди устувори кишварҳои р ӯ ба тараққ ӣ аз ҷ ониби Ма ҷ маи кулли Созмони Милали Муттаҳид эълон гаштаанд.

Дар ҳошияи конфронси байналмилалии мазкур Президенти То ҷ икистон як қатор мулоқотҳои судаманди ду ҷ ониба ан ҷ ом дод.

Зимни мулоқоти Э.Раҳмон бо Амири Давлати Қатар шайх Ҳамад ибни Халифа оли Сон ӣ , масоили татбиқи амалии санадҳои ҳамкории байни ду кишвар имзошуда баррас ӣ гардид. Ба андешаи Эмомал ӣ Раҳмон   «пояҳои ҳуқуқии лозима барои густариши муносибатҳои ду ҷ онибаи дарозм ӯ ҳлати шарик ӣ » байни То ҷ икистону Қатар   гузошта шуданд». Сарони ду давлат тасмим гирифтанд, ки баҳри рушди пайвастаи ҳамкориҳои гуногун ҷ анба дар м ӯ ҳлатҳои наздик сафоратҳои худро дар кишварҳои ҳамдигар ифтитоҳ намоянд.

Кушодани хатти мустақими ҳавоии байни ду кишвар, бо сармоягузории ҷ ониби қатар ӣ дар шаҳри Душанбе бунёд намудани як мас ҷ иди бузург ва мактаби замонав ӣ , биноҳои истиқомат ӣ , таъсис додани корхонаҳои муштараки коркарди асал, меваю сабзавот ва г ӯ шту шир дар То ҷ икистон барои содирот ба Давлати Қатар аз самтҳои афзали ҳамкориҳои иқтисодии ду кишвар таъкид гардиданд.

Зимни с ӯ ҳбат бо Дабири кулли Созмони Милали Муттаҳид Пан Ги Мун масоили татбиқи ҳамоҳангсозии к ӯ маки беруна ба То ҷ икистон, пешгир ӣ аз паҳншавии бемориҳои сироятии СПИД, сил, вара ҷ а ва ғайра, таҳкими ҳифзи сарҳадоти давлат ӣ ва мубориза бо қочоқи маводи мухаддир дар Осиёи Марказ ӣ баррас ӣ шуд.

Сарвари давлати То ҷ икистон тава ҷҷ ӯ ҳи Пан Ги Мунро ба масоили вобаста ба азхудкунии захираҳои обию энергетикии Осиёи Марказ ӣ ҷ алб намуда, аз ӯ , аз ҷ умла даъват намуд, ки соли 2010 дар шаҳри Душанбе дар Конфронси байналмилалии ҷ амъбасти нати ҷ аҳои пан ҷ солаи татбиқи «Даҳсолаи амалиёти об барои ҳаёт» иштирок намояд.

Эмомал ӣ Раҳмон бори дигар омодагии То ҷ икистонро баҳри дар ҳудуди худ ҷ ойгир намудани Маркази ЭСКАТО ва ЕЭК – Созмони Милали Муттаҳид таъкид намуд.

Масоили таҳкиму густариши ҳамкор ӣ ва ҳамгироиҳо дар чаҳорч ӯ би Созмони Милали Муттаҳид ҳамчунин миёни Президенти Ҷ умҳурии То ҷ икистон Эмомал ӣ Раҳмон ва Муовини дабири кулли ин созмон Ша Тсузукан баррас ӣ шуд.

Эмомал ӣ Раҳмон   ва   Президенти Хорватия Степан Месич зимни мулоқоти д ӯ стонаи худ, қарор карданд, ки ба кишварҳои ҳамдигар баҳри э ҷ од ва тавсиаи заминаи ҳамкории густурда сафарҳои расм ӣ ан ҷ ом бидиҳанд.

Байни онҳо оид ба доираи васеи мавзуоти ҳаёти ҷ омеаи ҷ аҳон ӣ дар шароити кунун ӣ ва ба роҳ мондани робитаҳои судманди миёни То ҷ икистону Хорватия гуфтуг ӯ йи пурм ӯ ҳтаво сурат гирифт.

Дар мулоқоти сарвари давлати То ҷ икистон бо Президенти Булғория Георгий Пирванов масоили вобаста ба таҳкиму густариши робитаҳои судманди ҳамкории ду ҷ ониба ва бисёр ҷ ониба баррас ӣ шуд.

Президенти Ҷ умҳурии То ҷ икистон ба рушди ҳамкориҳо бо Булғория ва барқарор намудани робитаҳои анъанавии қабл ӣ изҳори ҳавасманд ӣ карда, Георгий Пирвановро даъват намуд, ки ба То ҷ икистон баҳри тавсиаи заминаи сиёсию ҳуқуқии ҳамкориҳо ташрифи расм ӣ биёрад.

Дар мулоқот бо Директори генералии Созмони умуми ҷ аҳонии савдо Паскал Лами Президенти мамлакат Эмомал ӣ Раҳмон масоили ҳамроҳшавии То ҷ икистонро ба ин созмони бонуфуз баррас ӣ намуд.

Зикр гардид, ки ба гур ӯ ҳи кории ом ӯ зандаи ин масъала 52 кишвари ҷ аҳон аъзо аст ва аллакай се ма ҷ лиси он гузаронда шудааст.

Ба наздик ӣ бояд ҳисоботи ма ҷ лиси сеюм пешкаш гардад ва омодаг ӣ ба ма ҷ лиси навбат ӣ оғоз ёбад.

Ба раванди мувофиқгардонии қонунгузории То ҷ икистон ва низоми ти ҷ оратии он ба талаботи Созмони умуми ҷ аҳонии савдо баҳои баланд дода шуд.

Зимни ин сафар ҳамчунин мулоқотҳои Эмомал ӣ Раҳмон бо Вазири корҳои хори ҷ иии Давлати Қатар шайх Ҳамад ибни Ҷ ассем оли Сон ӣ , Вазири молия, иқтисод ва савдои он Юсуф Ҳусайн Камол ва баррасии рушди ҳамкориҳои ду ҷ ониба дар назар аст. Дар ин бора сомонаи расмии сарвари давлати Тоҷикистон бо истинод ба котиби матбуоти Президенти Ҷ умҳурии То ҷ икистон Абдуфаттоҳ Шарифзода хабар медиҳад.